Lekcja profilaktyczna - hejt

Treść

Konsekwencje prawne hejtu i nielegalnej publikacji zdjęć w Internecie

Internet daje nam ogromne możliwości komunikacji i dzielenia się informacjami. Jednak publikowanie treści w sieci wiąże się także z odpowiedzialnością prawną. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że hejtowanie, obrażanie innych czy publikowanie cudzych zdjęć bez zgody może być przestępstwem, które podlega karze.

1. Hejt w Internecie – co grozi sprawcy?

Hejt to wszelkie obraźliwe, poniżające lub agresywne treści kierowane do innych osób w Internecie. Może on przybierać różne formy, np.:
    •    obrażanie w komentarzach,
    •    wyśmiewanie i wyzywanie,
    •    rozpowszechnianie fałszywych informacji o kimś,
    •    groźby i zastraszanie,
    •    ośmieszające memy lub przerobione zdjęcia.

Przestępstwa związane z hejtem

W polskim prawie hejt może być traktowany jako:
    1.    Zniesławienie (art. 212 Kodeksu karnego)
    •    Dotyczy sytuacji, gdy ktoś publicznie oskarża inną osobę o coś, co może zaszkodzić jej reputacji, np. fałszywe oskarżenie o kradzież.
    •    Grozi za to grzywna, ograniczenie wolności lub kara do 1 roku więzienia.
    2.    Znieważenie (art. 216 Kodeksu karnego)
    •    Polega na obrażaniu kogoś, np. używaniu wulgaryzmów, wyśmiewaniu jego wyglądu, wyznania, orientacji itp.
    •    Grozi za to grzywna, ograniczenie wolności lub kara do 1 roku więzienia.
    3.    Groźby karalne (art. 190 Kodeksu karnego)
    •    Jeśli ktoś grozi komuś np. pobiciem lub innym przestępstwem, a groźba jest realna, może ponieść karę do 2 lat więzienia.
    4.    Nękanie i stalking (art. 190a Kodeksu karnego)
    •    Jeśli ktoś uporczywie wysyła komuś obraźliwe wiadomości, śledzi go w sieci lub rozsyła o nim nieprawdziwe informacje, może to być uznane za nękanie.
    •    Grozi za to kara do 3 lat więzienia.

Odpowiedzialność nieletnich za hejt

Osoby niepełnoletnie także mogą ponosić konsekwencje prawne. Jeśli sprawca hejtu ma powyżej 13 lat, może odpowiadać przed sądem dla nieletnich, który może m.in.:
    •    nałożyć na niego nadzór kuratora,
    •    skierować do placówki wychowawczej,
    •    zobowiązać go do przeprosin i zadośćuczynienia ofierze.

2. Publikacja zdjęć bez zgody – kiedy jest przestępstwem?

Każdy człowiek ma prawo do ochrony swojego wizerunku, a jego publikacja wymaga zgody osoby, której zdjęcie przedstawia. Jeśli ktoś udostępni czyjeś zdjęcie bez zgody, może naruszyć:
    1.    Prawa cywilne (art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego)
    •    Jeśli ktoś opublikuje czyjeś zdjęcie bez jego zgody (np. w mediach społecznościowych), osoba poszkodowana może żądać:
    •    usunięcia zdjęcia,
    •    przeprosin,
    •    odszkodowania.
    2.    Prawa karne – naruszenie wizerunku (art. 81 Ustawy o prawie autorskim)
    •    Jeśli ktoś opublikuje czyjeś zdjęcie w sposób ośmieszający lub szkodzący danej osobie, może to być traktowane jako naruszenie prawa.
    •    Grozi za to grzywna lub nawet ograniczenie wolności.
    3.    Upublicznienie treści intymnych bez zgody – Revenge Porn (art. 191a Kodeksu karnego)
    •    Jeśli ktoś rozpowszechnia nagrania lub zdjęcia o charakterze intymnym bez zgody osoby, którą one przedstawiają, grozi mu kara do 5 lat więzienia.
    4.    Rozpowszechnianie zdjęć dzieci bez zgody rodziców
    •    Zdjęcia osób poniżej 18 roku życia nie mogą być publikowane bez zgody ich rodziców lub opiekunów prawnych.
    •    Jeśli ktoś rozpowszechnia zdjęcia dziecka w sposób mogący narazić je na szkodę, może zostać ukarany.

3. Konsekwencje psychiczne dla ofiar hejtu i nielegalnej publikacji zdjęć

Osoby doświadczające hejtu lub upublicznienia ich zdjęć często cierpią psychicznie. Może to prowadzić do:
    •    obniżonej samooceny,
    •    lęku społecznego,
    •    stanów depresyjnych,
    •    myśli samobójczych, szczególnie u dzieci i nastolatków.

Jak się bronić?
    •    Nie reagować na hejt – hejterzy często liczą na reakcję ofiary.
    •    Blokować i zgłaszać sprawców na portalach społecznościowych.
    •    Zbierać dowody (zrzuty ekranu, wiadomości), aby w razie potrzeby zgłosić sprawę policji.
    •    Zgłosić sprawę nauczycielowi, rodzicom lub kuratorowi sądowemu, jeśli dotyczy osób nieletnich.

4. Jak unikać problemów w Internecie?
    •    Nigdy nie publikować niczego, co może kogoś zranić lub naruszyć jego prywatność.
    •    Zastanowić się dwa razy przed kliknięciem „udostępnij” – to, co trafia do Internetu, zostaje tam na zawsze.
    •    Zachować ostrożność w kontaktach online – nie ufać obcym osobom i nie udostępniać im prywatnych zdjęć.
    •    Szukać pomocy, jeśli doświadczamy hejtu – nie jesteśmy sami!

Hejtowanie i publikowanie cudzych zdjęć bez zgody może mieć poważne konsekwencje prawne i psychiczne. Warto pamiętać, że Internet nie jest miejscem, w którym można obrażać innych bezkarnie. Szanujmy siebie nawzajem i dbajmy o swoje bezpieczeństwo w sieci!

Psycholog szkolny